Επιλέξτε στον χάρτη,
την περιοχή που σας ενδιαφέρει |
|
|
|
|
| |
|
 |
Ιερές Μονές Μετεώρων |
|
 |
|
|
|
 |
 |
Στον ψηλότερο και μεγαλύτερο
σε έκταση αγιομετεωρίτικο βράχο βρίσκεται
η ανδρώα Ιερά Μονή Μεγάλου Μετεώρου (Μεταμορφώσεως
του Σωτήρος Χριστού), η οποία ιδρύθηκε περί
το 1340 από τον Αγιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη
(1302-1380) -μεγάλη ασκητική φυσιογνωμία που
οργάνωσε το πρώτο ιερό κοινόβιο των Αγίων
Μετεώρων. Διάδοχος και συγκτίτωρ του Αγίου
Αθανασίου υπήρξε ο όσιος Ιωάσαφ (1350-1423)
-πρώην βασιλεύς Ιωάννης Ούρεσης Παλαιολόγος.
Ο επισκέπτης της Μονής μπορεί να χαρεί: τον
Πύργο (1520) όπου δεσπόζει ο Εξώστης με το
δίχτυ, το Κελλάρι (σημερινό Μουσείο λαογραφίας
με παλαιά σκεύη και εργαλεία), το Οστεοφυλάκιο,
τον Ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (1388,
το ιερό του ναού - 1545, ο κυρίως ναός και
ο νάρθηκας επί ηγουμενίας Συμεών του εξ Ιωαννίνων),
αγιορείτικου τύπου με τοιχογραφίες εξαιρετικής
βυζαντινής τέχνης του 1483 στο ιερό (μακεδονική
σχολή) και του 1552 στον κυρίως ναό και τον
νάρθηκα (κρητικής τεχνοτροπίας -κατά την γνώμη
ειδικών επιστημόνων ανήκουν στον μαθητή του
Θεοφάνη του Κρητός, Τζώρτζη), την Παλαιά Τράπεζα
(1557) σημερινό Μουσείο Κειμηλίων της Μονής,
την Εστία |
(μαγειρείο 1557, σημερινό Μουσείο λαογραφίας με
παλαιά χάλκινα, πήλινα και ξύλινα σκεύη, το ανακαινισμένο
Νοσοκομείο-Γηροκομείο (1572) που λειτουργεί ως Μουσείο
Κειμηλίων και τα παρεκκλήσια της Θεομήτορος (Παναγίας
της Μετεωρίτισσας Πέτρας, 14ος αι.), του Τιμίου
Προδρόμου (αρχές 17ου αι.) των Αγίων Κωνσταντίνου
και Ελένης (1789) και του Αγίου Νεκταρίου.
Στην Μονή φυλάσσονται χειρόγραφοι κώδικες μεγάλης
καλλιτεχνικής αξίας, χρυσόβουλα, πατριαρχικά σιγίλλια
και άλλα έγγραφα, πολύτιμα ιστορικά ντοκουμέντα,
σπάνια παλαίτυπα (15ου-19ου αι.) φορητές μεταβυζαντινές
εικόνες (14ου και 15ου αι.) παλαιά περίτεχνα χειροτεχνήματα
ξυλόγλυπτα, χρυσοκέντητα, αργυρά κ.λπ.
 |
Επιβλητικός αλλά αρκετά μικρότερος
στο πλάτωμά του, πολύ κοντά στον μεγάλο πλατύλιθο,
στέκει ο βράχος της ανδρώας Ιεράς Μονής Βαρλαάμ,
που κατά την παράδοση πρωτοκατοικήθηκε από
τον ασκητή-αναχωρητή Βαρλαάμ τον 14ο αι. Ιδρύθηκε
το 1517/18 όταν εγκαταστάθηκαν εκεί οι αυτάδελφοι
όσιοι Θεοφάνης (+1544) και Νεκτάριος (+1550)
οι Αψαράδες, που κατάγονταν από τα Γιάννενα.
Το μεγαλόπρεπο αγιορείτικου τύπου καθολικό
της μονής, αφιερωμένο στους Αγίους Πάντες,
κτίστηκε το 1542. Ο κυρίως ναός τοιχογραφήθηκε
το 1548 από τον Θηβαίο ζωγράφο Φράγκο Κατελάνο
κι έχει όλα τα χαρακτηριστικά της εικονογραφίας
του: την αφηγηματική λεπτομέρεια και |
ανάλυση των ιστορικών γεγονότων και τον έντονο ρεαλισμό.
Ο νάρθηκας τοιχογραφήθηκε το 1566 από τους αυταδέλφους
Θηβαίους ζωγράφους Γεώργιο και Φράγκο Κονταρή.
Το παρεκκλήσιο των Τριών Ιεραρχών, μονόκλιτο δρομικό
ναΐδριο, κτίστηκε το 1627 και τοιχογραφήθηκε το
1637 με τοιχογραφίες που αποτελούν χαρακτηριστικό
ζωγραφικό σύνολο μεταβυζαντινής αγιογραφίας, του
πρώτου μισού του 17ου αι.
Αλλα κτίσματα είναι η παλαιά Τράπεζα (σήμερα Μουσείο),
η Εστία ή Μαγειρείο, από τα κομψότερα και ωραιότερα
κτίσματα του είδους του και το Νοσοκομείο.
Στα τέλη του 16ου αι. και στις αρχές του 17ου αι.
λειτουργούσε το πιο οργανωμένο βιβλιογραφικό εργαστήριο
των μετεωρίτικων μονών, ενώ λειτουργούσε και εργαστήριο
χρυσοκεντητικής.
 |
Σε χαρακτηριστικό αγιομετεωρίτικο
βράχο, μεγαλόπρεπο, επιβλητικό και απότομο,
φωλιάζει η ανδρώα Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος.
Κατά την παράδοση, η μονή πρωτοκτίστηκε το
1438 από τον μοναχό Δομέτιο. Από έγγραφο του
ηγεμόνα Συμεών Ούρεση - Παλαιολόγου, ωστόσο,
προκύπτει ότι η Αγία Τριάδα ήταν ήδη το 1362
οργανωμένο μοναστήρι.
Ο σημερινός κυρίως ναός ανεγέρθηκε περί το
1476 και είναι μικρός σταυροειδής δικιόνιος
ναός με κεντρικό τρούλλο στη στέγη του. Η
σημερινή τοιχογράφηση του ναού (1741), έργο
των αυταδέλφων ζωγράφων ιερέα Αντωνίου και
Νικολάου, αν και νεώτερη, συνεχίζει με επιτυχία
την παράδοση της καλής μεταβυζαντινής ζωγραφικής. |
Στον τρούλο εικονίζεται ο Παντοκράτορας και στα
σφαιρικά τρίγωνα οι τέσσερις ευαγγελιστές, από τους
οποίους ο Λουκάς παριστάνεται να ιστορεί την εικόνα
της Παναγίας. Το παλιό ξυλόγλυπτο τέμπλο με τις
παλαιές και αξιόλογες για την τέχνη τους εικόνες
εκλάπη το 1979. Ο ευρύχωρος θολοσκέπαστος εσωνάρθηκας
κτίστηκε το 1689 και τοιχογραφήθηκε το 1692.
Το παρεκκλήσιο του Τιμίου Προδρόμου - μικρός κυκλικός
ναός με θόλο, λαξευμένος στο βράχο, κατάγραφος με
αξιόλογες τοιχογραφίες - κτίστηκε και αγιογραφήθηκε
το 1862. Το κτιριακό συγκρότημα της Μονής συμπληρώνεται
από την Τράπεζα, τα κελιά, αίθουσες υποδοχής, δεξαμενές
και άλλους βοηθητικούς χώρους.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το Λαογραφικό Μουσείο
της Μονής, που διαθέτει πλούσια συλλογή παλαιοτάτων
υφαντών, σκευών, εργαλείων και αντικειμένων λαϊκής
τέχνης.
 |
Με πανοραμική θέα στον απέραντο
θεσσαλικό κάμπο, πάνω από την Καλαμπάκα, ισορροπεί
αρμονικά η ευκολότερα προσπελάσιμη αγιομετεωρίτικη
Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου -με την πολυμελή
και δραστήρια γυναικεία αδελφότητα, η οποία,
παράλληλα με το πλούσιο πνευματικό και φιλανθρωπικό
έργο της, έχει και αξιοθαύμαστο ανακαινιστικό
και οικοδομικό έργο στη μονή.
Η απαρχή της μοναστικής ζωής στον αγιοστεφανίτικο
βράχο ανάγεται στο 1192 (επιγραφή Ιερεμία).
Ως επίσημοι κτίτορες της Μονής τιμώνται οι
Όσιοι Αντώνιος (πρώτο μισό 15ου αι.) και Φιλόθεος
(μέσα του 16ου αι.).
Ο μικρός κατανυκτικός ναός του Αγίου Στεφάνου,
που είναι μία μονόκλιτη βασιλική, κτίστηκε
το 1350. Το 1545 ο ναΐσκος επεκτάθηκε και
ανακαινίστηκε εν μέρει στην ιστόρηση, δια
χειρός Νικολάου ιερέως. Ο σημερινός Ναός του
Αγίου Χαραλάμπους (1798), είναι αγιορείτικου
τύπου και κοσμείται με θαυμάσια ξυλόγλυπτα.
Ο Ναός βομβαρδίστηκε το 1943 και τα τελευταία
χρόνια επισκευάστηκε και ιστορείται από τον
επιφανή σύγχρονο αγιογράφο κ. Βλάση Τσοτσώνη.
Η Τιμία Κάρα του Αγίου Χαραλάμπους, που φυλάσσεται
στον Ναό του, επιτελεί και στις μέρες μας
πολλά θαύματα. |
Η επιβλητική Τράπεζα σήμερα έχει μετατραπεί σ' ένα
πρότυπο σύγχρονο Μουσείο με εκθέματα τα αξιολογότερα
κειμήλια της Μονής: χειρόγραφα, μεταβυζαντινές εικόνες,
χρυσοκέντητα άμφια και υφαντά, ξυλόγλυπτα, περίτεχνα
έργα αργυροχοΐας κ.ά.
Η Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου διακρίθηκε για την
σημαντική προσφορά της στους αγώνες του Έθνους (υπήρξε
το στρατηγείο του Μακεδονικού Αγώνα), στην ελληνική
παιδεία και τα γράμματα.
 |
Κορώνα στην κορφή ενός λεπτού
κατακόρυφου βράχου, στο κέντρο του αγιομετεωρίτικου
χώρου η γυναικεία Ιερά Μονή Ρουσάνου καλύπτει
το σύνολο του μικρού πλατώματός του. Ιδρύθηκε
το 1529, πάνω σε χαλάσματα παλαιότερων εγκαταστάσεων,
με κτίτορες τους αυταδέλφους ιερομονάχους
οσίους Ιωάσαφ και Μάξιμο, που κατάγονταν από
τα Γιάννενα.
Η Μονή είναι ένα τετραώροφο χαριτωμένο συγκρότημα
που πήρε τη βασική οικοδομική του μορφή κατά
την τρίτη δεκαετία του 16ου αι. Το Καθολικό
και κελιά βρίσκονται στο ισόγειο, ενώ στους
ορόφους βρίσκονται δωμάτια υποδοχής, το Αρχονταρίκι,
άλλα κελιά και βοηθητικοί χώροι. Τα τελευταία
χρόνια επιτελείται σημαντικό και εκτεταμένο |
αναστηλωτικό - ανακαινιστικό έργο στο κτιριακό συγκρότημα
της Μονής, από την θεοφιλή και φίλεργη αδελφότητα.
Ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος κτίστηκε εκ
θεμελίων στη σημερινή του μορφή επί ερειπωμένου
και αφανισμένου από τη φθορά του χρόνου και την
εγκατάλειψη παλαιού καθολικού της μονής, περί το
1530 και είναι αγιορείτικου τύπου. Η αγιογράφησή
του (1560) είναι από τα σημαντικότερα και λαμπρότερα
τοιχογραφικά σύνολα της μεταβυζαντινής εποχής. Οι
τοιχογραφίες, που καλύπτουν όλον τον κυρίως ναό
και τον νάρθηκα, ανήκουν στην Κρητική Σχολή (κατά
την γνώμη ειδικών επιστημόνων στον μαθητή του Θεοφάνη
του Κρητός, Τζώρτζη). Στα μέσα του 16ου αι. πρέπει
να λειτούργησε στην Μονή βιβλιογραφικό εργαστήριο.
Αν και ο ναός της Μονής είναι αφιερωμένος στην Μεταμόρφωση
του Σωτήρος, με ιδιαίτερη μεγαλοπρέπεια και ευλάβεια
τιμάται και πανηγυρίζετε η μνήμη της Αγίας Βαρβάρας
(4 Δεκεμβρίου), της οποίας υπάρχει μικρό παρεκκλήσιο.
 |
Κοντά στο χωριό Καστράκι
-κι ανάμεσα στα ερειπωμένα μοναστήρια Προδρόμου,
Αγίας Μονής και Παντοκράτορος- πολυόροφη,
κομψή και αρχοντική στον στενόχωρο βράχο της,
βρίσκεται η ανδρώα Ιερά Μονή του Αγίου Νικολάου
Αναπαυσά. Ο οργανωμένος μοναχικός βίος στην
Μονή ανάγεται στις πρώτες δεκαετίες του 14ου
αι. Το μοναστήρι ανακαινίστηκε ριζικά στις
αρχές του 16ου αι., οπότε και ανεγέρθηκε εκ
θεμελίων ο ναός του Αγίου Νικολάου.
Στον δεύτερο όροφο βρίσκεται το καθολικό της
Μονής (μικρός μονόχωρος ναός, σχεδόν τετράγωνος,
με μικρό τρούλλο στο κέντρο της στέγης), που
αγιογραφήθηκε το 1527 από τον περίφημο Κρητικό
ζωγράφο Θεοφάνη Στρελίτζα |
(+1559), τον επιλεγόμενο Μπαθά, ιδρυτή της Κρητικής
Σχολής στην βυζαντινή αγιογραφία.
Οι τοιχογραφίες του ναού του Αγίου Νικολάου είναι
το παλαιότερο ενυπόγραφο έργο του Θεοφάνη και φέρει
την προσωπική σφραγίδα με όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
της ανεπανάληπτης τέχνης του μεγάλου αγιογράφου:
ευγένεια, ζωντάνια, δροσερότητα, πλαστικότητα, μαλακούς
και φωτεινούς τόνους και γενικά υψηλή ποιότητα και
τελειότητα στο σχεδιασμό και στη χρωματική απόδοση
των μορφών - γνωρίσματα που τελικά αποκρυσταλλώθηκαν
στα μεγάλα τοιχογραφικά σύνολα της ωριμότητάς του
στις αγιορείτικες μονές Μεγίστης Λαύρας και Σταυρονικήτα.
Στον πρώτο όροφο βρίσκεται η κρύπτη και το παρεκκλήσιο
του Αγίου Αντωνίου, στους τοίχους του οποίου διατηρούνται
υπολείμματα παλαιών τοιχογραφιών (14ου αι.) και
στον τελευταίο όροφο βρίσκονται η παλαιά Τράπεζα
(με τοιχογραφίες), που σήμερα χρησιμεύει ως επίσημος
χώρος υποδοχής, το Οστεοφυλάκιο και το παρεκκλήσιο
του Αγίου Ιωάννου σήμερα χρησιμεύει ως επίσημος
χώρος υποδοχής, το Οστεοφυλάκιο και το παρεκκλήσιο
του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου. |
|
Προτάσεις διαμονής, διασκέδασης και αγορών στις Μονές Μετεώρων |
|
|
|
| ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ |
|
|
 Εξερευνήσεις |
|
|
|
 |
|
| |
|
|
|
