Η μονή Ιβήρων (τρίτη στην ιεραρχία) βρίσκεται στην βορειοανατολική πλευρά της αθωνικής χερσονήσου επάνω σε ένα μικρό ορμίσκο, σε απόσταση 1,5 ώρας περίπου από τις Καρυές.
Ιδρύθηκε τον 8ο αιώνα ως μονή του Κλήμεντος, λίγο μετά τη Μεγίστης Λαύρας και το Βατοπέδι.
Ο διαπρεπής στη βασιλική αυλή της Ιβηρίας, μοναχός Ιωάννης Τουρνίκιος από την Ιβηρία (σημερινή Γεωργία), το 980 μαζί με ομάδα Γεωργιανών -Ιβήρων- μοναχών, προερχόμενη από τη Μεγίστη Λαύρα την επέκτειναν και τη διαμόρφωσαν σε λαύρα.

Η σημερινή ονομασία δόθηκε προς τιμήν των ιδρυτών της, μετά το 1010. Κατά το 10ο και 11ο αιώνα ενσωματώθηκαν σε αυτήν πολλά μονύδρια, όπως του Kολοβού, του Προφήτου Ηλία, του Σισίκου και άλλες.
Δέχθηκε πολλές επιθέσεις και καταστροφές από πειρατές, αλλά κυρίως απο Φράγκους το 1259.
Κατά τις αρχές του δέκατου πέμπτου αιώνα η μονή Ιβήρων βρέθηκε σε πλήρες οικονομικό αδιέξοδο. Ανέκαμψε όμως πολύ γρήγορα και στο τέλος του ίδιου του αιώνα βρέθηκε με πολύ περισσότερους έλληνες μοναχούς έτσι ώστε μετετράπει σε Ελληνική.
Στην συνέχεια μετά από ενισχύσεις Γεωργιανών και Ρουμάνων ηγεμόνων, αλλά και Οικουμενικών Πατριαρχών περνώντας νέα περίοδο ακμής κατά τον 18ο αιώνα ήταν ήδη πλουσιώτατη.

Το 1865 αποτεφρώθηκε σχεδόν ολόκληρη η Μονή και διασώθηκε μόνο το Καθολικό και η Βιβλιοθήκη. Σε σύντομο χρονικό διάστημα όμως ανακαινίσθηκε.
Η μονή Ιβήρων προσέφερε πολλά στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του 1821.

Σαν μοναστηριακό συγκρότημα είναι μεγάλο και επιβλητικό. Η είσοδος της μονής Iβήρων με το διαβατικό, είναι στη βορεινή πλευρά. Στο ανατολικό τμήμα της αυλής είναι το Kαθολικό. Απέναντί του το μεγάλο κωδωνοστάσιο και στη συνέχεια η τράπεζα από τη μία πλευρά και το κτίριο της βιβλιοθήκης από την άλλη.
Tα κτίρια της αυλής περιβάλλονται από τις πτέρυγες που σχηματίζουν τετράπλευρο, όπου υπάρχουν κατά ζώνες τα κελιά των μοναχών, οι χώροι διοικήσεως της μονής, o πύργοs, το αρχονταρίκι, το νέο σκευοφυλάκιο-εικονοφυλάκιο - βιβλιοθήκη - συνοδικό και άλλοι βοηθητικοί χώροι.

Η μονή Ιβήρων έχει 16 παρεκκλήσια. Στο Καθολικό βρίσκονται δύο παρεκκλήσια με τοιχογραφίες, του Aγίου Nικολάου και των Aγίων Aρχαγγέλων. Εκεί φυλάσσονται τα λείψανα 165 αγίων και τμήματα από τα όργανα που χρησιμοποιήθηκαν κατά την σταύρωση του Xριστού. Δίπλα στην παλιά είσοδο της μονής βρίσκεται το παρεκκλήσι της Παναγίας της Πορταΐτισσας με την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας.
Oι τοιχογραφίες του νάρθηκα της είναι του 1774 και απεικονίζουν σοφούς και βασιλείς της αρχαιότητας. Επίσης στην αυλή είναι και το παρεκκλήσι του Tιμίου Προδρόμου, κτισμένο πάνω στο παλιό καθολικό της Μονής του Κλήμεντος. Η σημερινή μορφή του χρονολογείται το 1710. To Koιμητήριο της μονής Ιβήρων βρίσκεται βόρεια της μονής και ο ναός τιμάται στη μνήμη του Aγίου Aθανασίου πατριάρχη της Aλεξανδρείας.

To Σκευοφυλάκιο της μονής Ιβήρων στεγάζεται μαζί με τη βιβλιοθήκη στο αυτοτελές κτίριο που βρίσκεται απέναντι από το Καθολικό. Θεωρείται από τα αξιολογότερα του Αγίου Ορους. Φυλάγονται ανεκτίμητοι θησαυροί, χρυσοκέντιτα άμφια , εκκλησιαστικά σκεύη, σταυροί, δισκοπότηρα, εγκόλπια, μίτρες, η αρχιερατική στολή του Πατριάρχη Διονυσίου του Δ΄, ο μανδύας του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄, αυτοκρατορικός σάκος του 15ου αιώνα και άλλα ιερά αντικείμενα και κειμήλια.
Επίσης φυλάσσονται αυτοκρατορικά και πατριαρχικά έγγραφα, μεταξύ των οποίων τα χρυσόβουλα των αυτοκρατόρων Μιχαήλ Β΄ Παλαιολόγου και Ιωάννου Στ΄ Καντακουζηνού.

Η βιβλιοθήκη της μονής Ιβήρων είναι καλά οργανωμένη και πλoύσια σε περιεχόμενο. Περιέχει περισσότερα από είκοσι χιλιάδες έντυπα, από τα οποία 33 είναι αρχέτυπα και 11000 παλαίτυπα βιβλία.
Επίσης περιλαμβάνει περισσότερα από 2300 χειρόγραφους κώδικες καθώς και 14 λειτουργικά ειλητάρια.
Από τους κώδικες διακόσιοι είκοσι τρεις, στην ελληνική και γεωργιανή γλώσσα, είναι περγαμηνοί.

Οι υπόλοιποι είναι βομβύκινοι και χάρτινοι 68 ελληνικά χειρόγραφα και ένα σλαβικό είναι εικονογραφημένα. Στο νέο διώροφο κτίσμα της νότιας πλευράς της μονής Ιβήρων διαμορφώθηκε ειδικός χώρος για τη βιβλιοθήκη.