Οι "Μάηδες" που έχουν πάρει το όνομά τους από τον πιο λουλουδιασμένο μήνα της άνοιξης, το Μάιο, είναι ένα πηλιορείτικο χορευτικο-μιμητικό έθιμο από τα πιο γνωστά και γραφικά της Ελληνικής Πρωτομαγιάς.

Για την προέλευση του εθίμου έχουν διατυπωθεί πολλές απόψεις απ' αυτούς που ασχολήθηκαν με αυτό το θέμα. Ωστόσο, παρά τις ξένες επιδράσεις που έχει δεχθεί αυτή η συνήθεια με το πέρασμα των αιώνων και εξαιτίας των εθνικών περιπετειών του Ελληνισμού και των αλλαγών στις συνθήκες ζωής, πολλές από τις εκδηλώσεις του εθίμου αυτού, πολλά από τα "δρώμενα", παραπέμπουν στους πανάρχαιους Διονυσιακούς μύθους και τα θεμελιώδη τελετουργικά γνωρίσματα της λατρείας της φύσης κατά την αρχαιότητα.

Στους μύθους αυτούς, ιδιαίτερα, τους σχετικούς με τον Άδωνη και το Διόνυσο αναγνωρίζουμε πάμπολλα στοιχεία των Μάηδων της εποχής της Τουρκοκρατίας και των κατοπινών χρόνων. Σε πολλούς απ' αυτούς τους μύθους, όπως και στο μύθο των Μάηδων, ο κεντρικός καμβάς είναι ο ίδιος: ένα πρόσωπο δολοφονείται, θάβεται με ένα χλωρό κλαρί ή ένα λουλούδι στο χέρι και στο τέλος, ανασταίνεται κάτω από την επίδραση των τραγουδιών και των χορών των φίλων του.

Τι ήταν οι Μάηδες και πως γιορτάζονταν;
Ο Ιστορικός ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΡΔΑΤΟΣ, που κατάγεται από τη Ζαγορά του Πηλίου, μας πληροφορεί πως η γιορτή αυτή ήταν μια δραματική παράσταση που γίνονταν από 15-20 άνδρες μεταμφιεσμένους που είχαν στην μέση το "Μάη", ένα νέο δηλαδή καταστόλιστο με λουλούδια.
Σε κάποια στιγμή, ένας από τους μασκαρεμένους νέους πείραζε άσεμνα το κορίτσι που ακολουθούσε τη συντροφιά και τότε ο νέος, που ήταν ντυμένος με Φουστανέλες, ο γενίτσαρος, πυροβολούσε και "σκότωνε" το Φταίχτη. Όταν ο θάνατος του τελευταίου διαπιστωνόταν από τη συνοδεία του Μάη, η παρέα έβαζε ένα λουλούδι πάνω στο "νεκρό" και άρχιζε γύρω του ένα εύθυμο χορό.
Μέσα στο ξέφρενο τότε πανδαιμόνιο που ακολουθούσε ο "σκοτωμένος" ανασταινόταν και ακολουθούσε ολόγερος την εύθυμη συντροφιά του. Αυτή ήταν η βασική πλοκή του μύθου.

Πρωταγωνιστής της παράστασης ήταν ο Μάης. Αυτός είχε το σώμα του σκεπασμένο με κισσούς, δάφνες, αγιοκλήματα, τριαντάφυλλα και πολλά άλλα λουλούδια της εποχής και στο κεφάλι φορούσε στεφάνι φτιαγμένο και αυτό από πολύχρωμα λουλούδια. Στο χέρι κρατούσε το "μαγιόξυλο" καταφορτωμένο με λουλούδια και καρπούς, σύμβολο της ανανέωσης της Φύσης και της ζωής. Ο "Μάης" δεν ήταν μόνος του σε αυτή την εθιμική γιορτή: τον περιτριγύριζαν χορεύοντας (όπως άλλοτε το Διόνυσο οι σάτυροι, οι τράγοι, οι Σιληνοί και οι Νύμφες) τα ζεϊμπέκια, γιορταστικά ντυμένα με κόκκινα κεντημένα γιλέκα και σαλβάρια (βράκες) με φαρδιά ζωνάρια γεμάτα σπαθιά και πιστόλια και ψηλά φέσια όλο φούντες.

Αλλα μέλη του ανοιξιάτικου αυτού θιάσου, που γιόρταζε τη φύση στην πιο όμορφη στιγμή της, είναι ο γαμπρός (γενίτσαρος) ντυμένος με φουστανέλες, βελούδινο γιλέκο, κόκκινο φέσι και με μαχαίρι στη μέση, η νύφη και αυτή μεταμφιεσμένος άντρας με πλούσιο μουστάκι, ο χότζας (τούρκος ιερωμένος) με φαρδιά κελεμπία και σαρίκι, ο γύφτος και η γύφτισσα με καρβουνιασμένα πρόσωπα και πόδια.
Επίσης, στη χορευτικο-μιμητική αυτή παράσταση συμμετείχαν ο αρκουδιάρης με την αρκούδα, που ήταν και αυτή άνδρας μεταμφιεσμένος με προβιές αρνιών, ο γιατρός που βοηθούσε στην νεκρανάσταση του σκοτωμένου ή στο ξεγέννημα της νύφης και της γύφτισσας όταν τις έπιαναν οι πόνοι του τοκετού και στο τέλος, ο διάβολος ή τα διαβολάκια που φορούσαν μαύρα ρούχα και είχαν ουρά και κέρατα.

Το έθιμο αυτό, που για αιώνες ήταν ριζωμένο στην παράδοση του πηλιορείτικου λαού, γιορτάζονταν παλιά για οκτώ μέρες.
Οι Μάηδες, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, κατέβαιναν από τη Μακρινίτσα με τους ζουρνάδες και τα νταούλια στο Βόλο, όπου μέσα στο Κάστρο κατοικούσαν οι Τούρκοι, έδιναν μπροστά τους μια παράσταση με τραγούδια και χορούς και με το μιμόδραμα "θάνατος-ανάσταση" και μέσα σε ένα κλίμα φαιδρότητας με τους Τούρκους γύρω-γύρω πετύχαιναν το βασικό σκοπό: να τους δοθεί η άδεια, ώστε ελεύθερα ν' αρχίσουν την περιπλάνησή τους στα χωριά του Πηλίου και να στήσουν το διονυσιακό πανηγύρι τους στις πλατείες των χωριών που επισκέπτονταν.

Στις 8 Μαΐου πάντως έπρεπε να επιστρέψουν στη βάση τους και να παρευρεθούν στο πανηγύρι του Αι-Γιάννη και εκεί στο χώρο του ναού ξεδίπλωναν την τελευταία φάση της παράστασης, φαιδρύνοντας το πανηγύρι.
Το έθιμο αυτό που οι σημασίες του και οι συμβολισμοί του είναι πολλοί, οι επιδράσεις που δέχθηκε με το πέρασμα των αιώνων εμφανείς και η παλαιότητά του εξακριβωμένη.
Έπαψε να οργανώνεται το 1911 ,εποχή βαλκανικών πολέμων, αναβίωσε το 1957 και μετά από μια μικρή διακοπή συνεχίζεται τα τελευταία χρόνια με τη συμβολή της Κοινότητας και την προθυμία των κατοίκων του χωριού.

Εφημ. "ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ" Χειμερινές Αποδράσεις στη Μαγνησία