Η Σμύριδα στην τοπική διάλεκτο "Σμυρίγλι", είναι πέτρωμα
το οποίο βρίσκουμε μόνο στη νησί της Νάξου.
Η σμύριδα της Νάξου βρίσκεται στα σπλάχνα του βουνού Αμμόμαξη που βρίσκεται στη βόρια Νάξου και ανάμεσα στα χωριά Απείρανθος και Κόρωνος.
Παρόμοια κοιτάσματα σμύριδας υπάρχουν και στην Τουρκία, με σύσταση ανάλογη με αυτή της Νάξου.
Η τεχνητή σμύριδα ήταν αυτή που εκτόπισε τη σμυρίδα Νάξου από τη διευθνή αγορά.
Το σμυρίγλι εξορύσσεται ακόμα και σήμερα, αν και δεν έχει ζήτηση στην αγορά πλέον αφού έχει αντικατασταθεί πλήρως από το τεχνητό κορούνδιο. Οι εφαρμογές του συγκεκριμένου ορυκτού είναι πάρα πολλές μετά από βιομηχανική επεξεργασία. Κατασκευάζονται από αυτήν σμυριδόπανα και σμυριδοτροχοί λείανσης, ενώ υπό μορφή κόκκων χρησιμοποιείται στα αντιολισθηρά οδοστρώματα κλπ.
Η εξόρυξη και διάθεση στο εμπόριο της σμύριδας από την εποχή της τουρκοκρατίας ήταν αποκλειστικό προνόμιο των κατοίκων των χωριών της ορεινής Νάξου. Το προνόμιο της εξόρυξης ισχύει και σήμερα. Οι σμυριδεργάτες παραδίδουν το σμυρίγλι που εξορύσσουν στο κράτος και εκείνο το διαθέτει στο εμπόριο. Οι σμυριδεργάτες είναι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ με βάση την ποσότητα της σμύριδας που παραδίδουν. Τα ασφάλιστρα πληρώνει το κράτος. το Ι.Κ.Α. διατηρεί ειδική κατηγορία ασφαλισμένων μέχρι και σήμερα (Σμυριδεργάτες - Σμυριδοένσημα).
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος με τον οποίο μεταφερόταν η σμύριδα από τα ορυχεία στις κρατικές αποθήκες στον όρμο της Μουτσούνας,όπου γινόταν το ζύγισμα και η φόρτωσή του στα πλοία (Μουτσούνα, ανατολικά παράλια της Νάξου).
Από το 1928 μέχρι το 1978 εγκαταστάθηκε και λειτουργούσε ένας εναέριος σιδηρόδρομος, ο οποίος ήταν στην ουσία ένα υπέργειο σύστημα μεταφοράς του υλικού, διπλής κατεύθυνσης με συρματόσχοινα και βαγονέτα (κάτι σαν τα σύγχρονα τελεφερίκ). Σώζεται ως σήμερα, σε πολύ καλή κατάσταση, το τμήμα του εναέριου στα ορυχεία της περιοχής Απειράνθου μέχρι τον όρμο της Μουτσούνας όπου υπάρχουν οι εγκαταστάσεις με την τεράστια πετρελαιομηχανή έλξης καθώς και οι αποθηκευτικοί χώροι του προϊόντος. Το εναέριο αυτό σύστημα μεταφοράς έχει, από το 1989, κηρυχθεί διατηρητέο μνημείο. Από το 1978 η μεταφορά της σμύριδας γίνεται με φορτηγά αυτοκίνητα μέσα από δρόμους από τα ορυχεία στη Μουτσούνα.
|
Περιήγηση στο χώρο
Εξερευνήσεις
