Ευγένιος Γιαννούλης, ο πνευματικός αυτός φωστήρας του γένους.
Ξεκουραστείτε στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Δασαρχείου με πάγκους ακριβώς επάνω στην όχθη του ποταμού, λίγο πριν το χωριό.
Βραγγιανά
Μετά το Τροβάτο και στη διασταύρωση προς τα Βαγγιανά δείτε το μονότοξο πέτρινο γεφύρι, μερικά χιλιόμετρα πριν τον οικισμό.
Τα Βραγγιανά, σε υψόμετρο 1080μ. είναι ιστορικό κεφαλοχώρι ονομαστό για τη Σχολή που λειτούργησε στην Αγία Παρασκευή (Γούβα) το 1662 από τον Διδάσκαλο του Γένους Ευγένιο Γιαννούλη τον Αιτωλό. Από αυτή τη Σχολή βγήκαν διδάσκαλοι που δίδαξαν και εμψύχωσαν το σκλαβωμένο γένος των Ελλήνων. Από τα Βραγγιανά καταγόταν και ο μαθητής του Γιαννούλη, Αναστάσιος Γόρδιος που συνέχισε το εκπαιδευτικό έργο του Γιαννούλη στη Σχολή της Γούβας ως το 1729.
Δείτε στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής (απέναντι από το χωριό) τις τοιχογραφίες και εικόνες του ζωγράφου Ιωάννου του 1647. Την περίοδο εκείνη στα Βραγγιανά υπήρχαν 24 εκκλησίες από τις οποίες σήμερα σώζονται μόνο 3 ( Αγία Παρασκευή του 1605, Αγιος Ιωάννης του 1647 και Αγιος Δημήτριος του 1661), που συγκεντρώνουν πολλούς προσκυνητές.
Σε μικρή απόσταση από τα Βραγγιανά αξίζει η επίσκεψη στο χωριό Βαλάρι ή Παλιοχώρι όπου υπάρχει η παλιά εκκλησία της Παναγίας. Το κτίριο έχει αναπαλαιωθεί και έχει αναπλαστεί ο γύρω χώρος. Ακόμη μπορείτε νε επισκεφθείτε τον οικισμό Κουστέσο με την εκκλησία των Αγίων Αποστόλων.
Λίγο έξω από τα Βραγγιανά και ανάμεσα στα χωριά Επινιανά και Αγραφα, στο σπήλαιο ενός γρανιτένιου βράχου, είναι κτισμένο το καθολικό της ιστορικής μονής της
Παναγίας της Στάνας των Αγράφων.
Επινιανά
(Επαινιανά ή Πηγκιανά). Ποιμενικό χωριό των Αγράφων, σε υψόμετρο 1100 μ. σε απόσταση 70 περίπου χλμ. από το Καρπενήσι. Ξεχωρίζουν η εκκλησία του Αγ. Γεωργίου (1890), η βυζαντινή βρύση στην είσοδο του χωριού, οι δύο νερόμυλοι (νερόμυλους θα συναντήσουμε και στα χωριά Αγραφα, Βραγγιανά, Μάραθο, Τρίδεντρο και αλλού), που σώζονται μέχρι σήμερα και οι μοναδικές ορειβατικές διαδρομές δίπλα στα φαράγγια της περιοχής όπως είναι το φαράγγι του Ασπρορέματος (το γνωστότερο από αυτά της περιοχής) το οποίο διανύει κανείς σε 2 ώρες, το φαράγγι της Τρύπας, το φαράγγι της Ανηφόρας προς τη Φτέρη από την πέτρινη γέφυρα της Τζώρτιας κ.ά.
Για τους λάτρεις της πεζοπορίας πολύ καλή είναι η διαδρομή Μοναστηράκι - Φτέρη που περνάει μέσα από τα Επινιανά και ανάμεσα από υπέροχα τοπία.
|
Φαράγγι Ασπρόρεμα
Βρίσκεται αριστερά του μοναστηριού της Παναγίας της Στάνας και είναι το μεγαλύτερο σε μήκος (6 χλμ. περίπου) και βάθος (700μ.) φαράγγι, ίσως και πιο άγριο της περιοχής.
Το Ασπρόρεμα αποτελεί ένα από τα ομορφότερα κομμάτια της Αγραφιώτικης γης. Το μονοπάτι που ξεκινάει από τα Επινιανά οδηγεί τον περιπατητή μέσα από βαθιές λαγκαδιές και πυκνά σύδενδρα, πολύβουα νερά και λαμπερούς καταρράκτες. |
Μοναστηράκι
Μετά τα Επινιανά συνεχίστε την περιήγησή σας προς το Μοναστηράκι, ένα όμορφο χωριό κτισμένο στη δεξιά όχθη του ποταμού Αγραφιώτη, στις νότιες πλαγιές της Φτέρης, σε υψόμετρο 700 μ.
Το χωριό με την παραδοσιακή όψη του είναι σε μεγάλο βαθμό εγκαταλειμμένο.
Σημαντικές είναι η εκκλησίες της Παναγίας του 1800 και του Αγίου Δημητρίου του 1900.
Αν ακολουθήσετε μιάμιση ώρα πορείας περίπου, από το χωριό μπορείτε
να επισκεφθείτε τη βρύση και τη Σπηλιά του Κατσαντώνη όπου οι
Τούρκοι έπιασαν άρρωστο το γενναίο ήρωα της κλεφτουριάς.
Φυσικά μνημεία της περιοχής είναι οι πηγές του χωριού, η βρύση Μοσχολή
και η υπόγεια σπηλιά στο Σύχνικο.
Προϊόντα της Αγραφιώτικης γης
Τα Αγραφα ήταν φημισμένα για την κτηνοτροφία τους, από τα μεγάλα κοπάδια που έβοσκαν, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες στα ορεινά λειβάδια.
Το ίδιο φημισμένα ήταν και τα γαλακτοκομικά τους προϊόντα, ιδιαίτερα το τυρί (φέτα), το βούτυρο και τα κρέατα. Σήμερα παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ντόπια κτηνοτροφία, πολλοί είναι οι Αγραφιώτες που παρασκευάζουν με παραδοσιακό τρόπο τυρί, βούτυρο και τσαλαφούτι, ενώ αρκετοί είναι επίσης εκείνοι που ασχολούνται με τη μελισσοκομία και συλλέγουν εξαιρετικής ποιότητας μέλι.
Σε οποιοδήποτε χωριό αναζητήσετε αυτούς τους παραγωγούς και τους μελισσοκόμους, σίγουρα θα τους βρείτε, για να προμηθευτείτε προϊόντα μοναδικής ποιότητας.
Στα προϊόντα των Αγράφων συμπεριλαμβάνονται η εξαιρετική ρίγανη καθώς και το νυρωδάτο τσάι. Αν μάλιστα σας αρέσουν οι περίπατοι στις πλαγιές μπορείτε μόνοι σας να μαζέψετε αυτά τα δώρα της αγραφιώτικης φύσης. Στα δάση μπορείτε επίσης να μαζέψετε τήλιο και, οι τολμηροί στις κορυφές των βουνών, ευωδιαστό μόσχο. Αν σας αρέσουν οι πέστροφες, μπορείτε να τις ψαρέψετε σε όσα σημεία των ποταμών επιτρέπεται το ψάρεμα.
Οσον αφορά τα γεωργικά προϊόντα, η παραγωγή τους είναι πολύ μικρή και προορίζεται συνήθως για την κατανάλωση από τους ίδιους τους Αγραφιώτες. Βέβαιο είναι όμως πως μπορείτε να βρείτε πολλά εποχιακά φρούτα (κεράσια, κορόμηλα, άγριες φράουλες και κράνια, καρύδια, κάστανα και σταφύλια). Μικρές ποσότητες από αυτά τα προϊόντα μπορεί να βρείτε στα καταστήματα των χωριών