ΚΟΥΡΟΣ ΣΤΟ ΦΛΕΡΙΟ ΜΕΛΑΝΩΝ



Η Ναξιακή γη είναι ιδιαίτερα πλούσια σε μάρμαρο καλής ποιότητας, το οποίο και σήμερα αποτελεί αντικείμενο έντονης εκμετάλευσης. Το μάρμαρο αυτό δεν εξυπηρετεί μόνο τη Νάξο και την Ελλάδα, αλλά εξάγεται και στην Ευρώπη και στην Αμερική. Το ίδιο συνέβαινε και στην αρχαιότητα. Οι Νάξιοι προχώρησαν πρώτοι στην ευρεία χρήση του ευγενούς αυτού υλικού στην αρχιτεκτονική και την πλαστική. Οι τεχνίτες τους, ξεκινώντας από τα εκτεταμένα επιφανειακά λατομεία της περιοχής, ανάμεσα στο Φλεριό των Μελάνων και την Ποταμιά και δουλεύοντας στη Νάξο, στο ιωνικό νησιωτικό κέντρο της Δήλου, στην Αθήνα, τη Βοιωτία και σε άλλες πιο μακρινές περιοχές, πρωτοπόρησαν κατά τον 7ο και τον 6ο π.Χ. αιώνα στην ανάπτυξη της μνημειώδους μαρμάρινης ελληνικής αρχιτεκτονικής και πλαστικής.
Σε μεγάλη έκταση στα υψώματα της πριοχής έχουν διατηρηθεί πλούσια λείψανα της αρχαίας λατομικής δραστηριότητας, που συνεχίσθηκε με μικρότερη ένταση και κατά την υπόλοιπη αρχαιότητα. Ιχνη λατομεύσεων παρατηρούνται στους βράχους δίπλα στο μισοτελειωμένο άγαλμα.
Τα αρχιτεκτονικά μέλη και τα γλυπτά αποκτούσαν στο λατομείο χονδρικά το σχήμα τους και μεταφέροταν χωρίς την τελική επεξεργασία (για να μην υποστούν κατά την μεταφορά φθορές) στον προορισμό τους για την τελική τους διαμόρφωση. Η μετακίνηση στην πλαγιά γινόταν με τη βοήθεια σχοινιών και ξύλινων ελκήθρων πάνω σε στρωμένη λατύπη (μικρά κομμάτια μαρμάρου που παράγονταν κατά την κατεργασία του).
Ατυχήματα κατά την διαδικασία αυτή, ιδίως όταν επρόκειτο για πολύ μεγάλα και εύθραστα έργα, μπορούσαν να συμβούν. τότε τα έργα μπορούσαν να εγκαταλειφθούν στο λατομείο. Αλλος λόγος εγκατάλειψης ήταν η μη έγκαιρη ανακάλυψη ατελειών στο μάρμαρο, η ακύρωση μιας παραγγελίας ή πολιτικά γεγονότα.
Στην περίπτωση αυτού του αγάλματος το πιθανότερο είναι ότι τα πόδια έσπασαν κατά την μεταφορά.

Το άγαλμα παρίστανε ένα γυμνό νέο άνδρα σε υπερφυσικό μέγεθος με ύψος 5,5 μ. και στην αρχαϊκή μετωπική, αδρανή στάση. Χρονολογείται γύρω στο 570 π.Χ. Είναι η εποχή που οι ισχυροί ευγενείς μιας αριστοκρατικής κοινωνίας παραγγέλουν μνημειώδη έργα που επιβάλλονται με την αυστηρή δομή και το μεγεθός τους. Το στάδιο κατεργασίας του γλυπτού είναι προχωρημένο, αλλά λιγότερο από εκείνου του άλλου ημιτελούς αγάλματος που έμεινε ψηλά στο βουνό. Οι λεπτές αναλογίες, το ρέον περίγραμμα και η έλλειψη της αίσθησης της σάρκας που χαρακτηρίζουν το έργο αποτελούν γνωρίσματα της τεχνοτροπίας των Ναξίων γλυπτών. Ο Κούρος στο Φλεριό ονομάστηκε Έλληνας γιατί προφανώς αντιπροσώπευε αξίες όπως το «μέγεθος» και η «δύναμη» που ταυτίζεται με τον Έλληνα. Ο Κούρος βρίσκεται στην προστασία της οικογένειας Κονδύλη, στην οποία ανήκει το πολύ φροντισμένο περιβόλι.