Η αρχαία Φωκική πόλη Λίλαια εχει δώσει τη θέση της στη σημερινή Λιλαία. Το παλαιότερο όνομα του χωριού ήταν Κάτω Αγόριανη, μέχρι το 1928, οπότε της δόθηκε η σημερινή της ονομασία.
Κτισμένη στους βόρειους πρόποδες του Παρνασσού, σε υψόμετρο 330 μέτρων στο λεκανοπέδιο του Κηφισού, κατοικήθηκε περί τον 19ο αιώνα από κατοίκους της Αγόριανης.

Στο χωριό κυριαρχεί το παραδοσιακό χρώμα με τα πέτρινα σπίτια και τις πλακόστρωτες αυλές που έχουν εξαιρετική θέα τον κάμπο του Βοιωτικού Κηφισού, χαρίζοντας στον επισκέπτη της ένα ευχάριστο και πανέμορφο θέαμα.

Διαθέτει άφθονα νερά ειδικά κατά την περίοδο της άνοιξης που θα συναντήσετε στην πηγή στην Αγία Ελεούσα, στην πηγή του Γάτσινου και στον Αγοριανίτη, που κατεβαίνει δίπλα στο χωριό, τα νερά του οποίου παλιότερα έδιναν κίνηση στους μύλους του χωριού. Ερείπια μύλων συναντάμε και σήμερα.
Γενέτειρα σημαντικών ανθρώπων κατά την ιστορική της διαδρομή, κάηκε ολοσχερώς στην κατοχή από τους Γερμανούς κατακτητές οι οποίοι τον Οκτώβριο του 1943, με αφορμή την περισυλλογή αμερικανών τραυματισμένων πιλότων, από τους κατοίκους του χωριού και από αντάρτες του ΕΛΑΣ. Από τα 160 σπίτια που είχε τότε το χωριό κάηκαν τα 150 ενώ εκτελέστηκαν συνολικά 11 άμαχοι.

Η Λίλαια ήταν μια από τις ονομαζόμενες Ναϊδες, κόρη του ποτάμιου θεού Κηφισού. Από τη νύμφη αυτή πήρε το όνομα η πόλη. Κοντά στα ξωκλήσια της Αγίας Ελεούσας και του Αγίου Χριστόφορου (κοντά στην Πολύδροσο) υπήρχε λατρευτικός χώρος του θεού, πολύ κοντά στις πηγές του. Όταν η Λίλαια καταστράφηκε από τον Φίλιππο το 346 π.X., συνοικίστηκε ο Έρωχος, ο οποίος βρισκόταν στη θέση της σημερινής Πολύδροσου.
Η αρχαία πόλη της Λίλαιας γνώρισε την ακμή κατά την περίοδο μεταξύ 7ου και 10ου αι. Τα τείχη της είχαν σχήμα τετραγώνου και εκτείνονταν από τον κάμπο μέχρι τους πρόποδες του Παρνασσού. Οι πύργοι της ήταν πολλοί, εκ των οποίων ορισμένοι διατηρούν ακόμη τα παράθυρα και τις πολεμίστρες τους. Ευρήματα από τον αρχαιολογικό χώρο εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αμφισσας. Μπορείτε να δείτε τα τείχη της Λίλαιας και τους διάσπαρτους, πύργους, δίπλα στον δρόμο και είναι πολύ εντυπωσιακά, με αυτόν που βρίσκεται στην κορυφή να δεσπόζει στο όλο "σκηνικό".

Δείτε

Τα ερείπια της αρχαίας πόλης (τείχος και φρούριο - πύργος) Τα δύο κεφαλόβρυσα

Διαμονή
Για τη διαμονή σας κοντά στη Λιλαία - Κάτω Αγόριανη Φωκίδας, μπορείτε να κλείσετε δωμάτιο σε κάποιο από τα ξενοδοχεία ή ενοικιαζόμενα δωμάτια της περιοχής.
Στην Λιλαία - Κάτω Αγόριανη υπάρχουν ξενοδοχεία, ξενώνες, ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα, διαφόρων κατηγοριών και τύπων, που μπορούν να ικανοποιήσουν κάθε απαίτηση. Λίστα με ξενοδοχεία και καταλύματα, καθώς και επιλογές με προσφορές για οικονομικές διακοπές, μπορείτε να δείτε πιο κάτω, στον κατάλογο με τα καταλύματα της πόλης και στην σελίδα με τις προσφορές διαμονής.