Επιλέξτε στον χάρτη,
την περιοχή που σας ενδιαφέρει |
|
|
|
|
|
|
Ιερά Μονή Παναγίας Φανερωμένης |
|
Το
Μοναστήρι βρίσκεται στο βόρειο άκρο του νησιού απέναντι
από την Μεγαρική Ακτή σε μια καταπράσινη πευκόφυτη
περιοχή.
Το Μοναστήρι οικοδομήθηκε στα ερείπια υπάρχοντος
ναού όπως αναφέρουν πληροφορίες σχετικά με την εύρεση
της εικόνας της Παναγίας από τον Λάμπρο Κανέλλο
κτίστη της Μονής που καταγόταν από τα Μέγαρα και
είδε τρεις φορές σε όραμα του την Παναγία που του
είπε να μεταβεί στη Σαλαμίνα και να οικοδομήσει
το ναό που βρισκόταν σε ερείπια, πράγμα που έγινε.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Λάμπρος Κανέλλος
(ο Αγιος Λαυρέντιος όπως θα τον ονομάζουμε στο εξής)
διέπλευσε τη θάλασσα μεταξύ Μεγαρικής ακτής και
νήσου Σαλαμίνας κατά προτροπή της Θεοτόκου πάνω
στο επανωφόρια του «Ρίψε το επανωφόριον σου είς
την θάλασσα και ανέβα επ΄αυτού θα διαπλεύσεις ασφαλώς
αυτήν και θα αποβιβασθείς εις την έναντι της νήσου
ακτής».
Ο
Αγιος επεδόθη σε πολύμοχθες έρευνες και αξιώθηκε
να βρει, θαμμένη, ανάμεσα σε ερείπια του ναού την
Αχραντο εικόνα της Παναγίας και ανεδείχθη σε ήρωα
του χριστιανισμού.
Κατόρθωσε σε χρόνια μαύρης δουλείας (τουρκοκρατία)
να οικοδομήσει τον ναό (1670) και να δώσει στη μονή
το όνομα « Φανερωμένη» ή « Νεοφανείσα» και να την
προσφέρει στο Θεό «θυμίαμα εύοσμο, μύρο πολύτιμο».
Ο Αγιος Λαυρέντιος, χάρη στα πολύτιμα χαρίσματα
του, έγινε στήριγμα για τους μονάζοντες, βοηθός
για τους φτωχούς, προστάτης για τα ορφανά. Αυτή
την παράδοση συνεχίζει μέχρι σήμερα το μοναστήρι.
Ο Αγιος Λαυρέντιος εκοιμήθη εν Κυρίω στις 9 Μαρτίου
του έτος 1707. Το παράδειγμα του ακολούθησαν και
τα μέλη της οικογένειας του. Η σύζυγος έγινε μοναχή
και ο υιός του Ιωάννης διαδέχθηκε τον πατέρα του
ως ηγούμενος της Μονής με το όνομα Ιωακείμ. Στον
Αγιο αποδίδονται και πολλά θαύματα. Το ιερό λείψανο
του Θεοφόρου Πατρός ετάφη στην μονή.
Η ιστορική μονή Φανερωμένης ήταν Σταυρεπηγιακή και
δεν υπήγετο στον Μητροπολίτη της περιφέρειας αλλά
στον Οικουμενικό Πατριάρχη και γι' αυτό υπάρχουν
Πατριαρχικά σιγίλια που το αποδεικνύουν.
Αξιόλογη είναι η δράση της Μονής στα χρόνια της
τουρκοκρατίας και κατά την επανάσταση του 1821.
Ο ηγούμενός της, Γρηγόριος, υπήρξε από τα ενεργά
μέλη της Φιλικής Εταιρείας. Στη μονή εφυλάσσοντο
πολεμοφόδια, πολύτιμα κειμήλια και βιβλιοθήκες πολλών
Μονών και Κοινοτήτων. Σ' αυτή μεταφέρθηκε η βιβλιοθήκη
της τότε "Κοινότητος των Αθηνών" το 1822.
Σ' αυτήν εκρύβησαν βυζαντινά κειμήλια που έστειλε
ο Εθνομάρτυρας Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε'. Στη μονή
έβρισκαν ασφάλεια οι γυναίκες και τα παιδιά των
πολεμιστών. Γίνονταν συναντήσεις και συσκέψεις οπλαρχηγών
που έλαβαν μέρος στις επιχειρήσεις της Αττικής,
όπως: ο Μακρυγιάννης, ο Τζαβέλας, ο Κριεζώτης, ο
Δ. Υψηλάντης, ο Μαυροβουνιώτης και άλλοι. Βρίσκανε
περίθαλψη και θεραπεία οι πληγωμένοι στις μάχες.
Εκεί βρήκε καταφύγιο και ο αρχιστράτηγος του αγώνα
Γεώργιος Καραϊσκάκης όπως εκφράζεται στους παρακάτω
στίχους:
« Εγώ κι'
αν ελαβώθηκα, συντρόφοι, μη λυπάστε πάω ταχύ
στη Κούλουρη μέσ' στη Φανερωμένη πουν' οι
βασιλικοί γιατροί να γιάνουν την πληγήν μου
και να κρεμάσω τ. άρματα επάνω στ Αγιο βήμα
κι' ως τα διαβάση ο λειτουργός θε να τα βάλω
ν' άρθω » |
Η δημοτική ποίηση βάζει στο στόμα του Κιουταχή τους
παρακάτω στίχους:
« Χωριά και
κάμποι και βουνά και όλα τα μοναστήρια Διάβηκα,
τα πάτησα και τά καμα όλα στάχτη Μα η Παναγιά
της Κούλουρης, το Μέγα μοναστήρι Οπούχει εξήντα
σήμαντρα κι είκοσι τρεις καμπάνες Με δεσποτάδες
ιερείς με ψάλτες ενενήντα Στέκεται και με
πολεμά δεν φίνει να την πάρω Δεκάξι φόρμους
έκανα κι εικοσιενιά γιουρούσια Μα η φωτιά
της μ' έκαψε και φεύγω την αφήνω » |
Στην
αυλή της Μονής και Βορειοδυτικά του καθολικού της,
υπάρχει ο τάφος του οπλαρχηγού Ιωάννη Γκούρα που
σκοτώθηκε στις 30-9-1826.
Το 1878 μεταφέρθει από τον Πόρο στη Φανερωμένη ο
Πολεμικός Ναύσταθμος και το 1881 στη σημερινή του
θέση.
Ο ναός είναι ρυθμού (βασιλικής πεντάτρουλου κράμα
τρικλίτου βασιλικής μετά τρούλου και τρικλίτου πολυτρούλου).
Εσωτερικά διαιρείται σε τρία κλίτη με τέσσερις σε
κάθε μεριά μονόκορμους κίονες με ανθεμοειδή κιονόκρανα
στα οποία στηρίζονται τόξα μήκους 5,25 μ.
Ο ναός αγιογραφήθηκε το 1735 από τον αγιογράφο Γεώργιο
Μάρκου από το Αργος, και περιλαμβάνει 3.500 μορφές.
Στη νότια πλευρά του καθολικού είναι προσαρτημένο
το ναϋδριο του Αγίου Νικολάου. Σ΄αυτό υπάρχει ξυλόγλυπτο
τέμπλο καθώς και ξυλόγλυπτος επισκοπικός θρόνος.
Επίσης σε μαρμάρινο προσκυνητάρι κατασκευασμένο
το 1897 βρίσκεται η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας
που βρέθηκε από τον Όσιο Λαυρέντιο. Επίσης βρίσκεται
ο αρχικός τάφος του Οσίου Λαυρεντίου καθώς και η
κάρα του.
Στη
νότια πλευρά της Μονής βρίσκεται το παρεκκλήσιο
των Αγίων Αποστόλων και αφιερώθηκε στη μνήμη του
παλαιού ομώνυμου ναού ανιδρυθέντος το 1611.
Σ' αυτό φυλάσσονται άριστης τέχνης αργυρές και επίχρυσες
λειψανοθήκες που περιέχουν άγια λείψανα. Υπάρχουν
ιερά σκεύη αξιόλογης τέχνης, ιερά άμφια, πολλά χειρόγραφα
τουρκικά και ελληνικά ένα χειρόγραφο ευαγγέλιο,
ένα ξύλινο προσκυνητάρι που χρονολογείται το 1744,
μανουάλια βυζαντινοαραβικής τεχνοτροπίας, φορητές
εικόνες, όπλα και ξίφη οπλαρχηγών και παλικαριών
της Εθνεγερσίας.
Σε παρακείμενο ύψωμα της Μονής υπάρχει το ασκητήριο
του Οσίου Λαυρεντίου.
Από το 1938 έως το 1941 ήρθε αυτοεξόριστος στη Μονή
ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Δαμασκηνός
Παπανδρέου. Το 1944 ο Μητροπολίτης Αττικής - Μεγάρων
και Σαλαμίνας Ιάκωβος την μετέτρεψε σε γυναικεία
με Ηγουμένη τη μοναχή Χριστονύμφη Τσιγκέλη. Το 1947
ο Ιάκωβος παραχώρησε το δεσποτικό της Μονής, στον
'Αγγελο Σικελιανό για να αποσυρθεί και να γράψει
την τραγωδία του, "Ο θάνατος του Διγενή".
Το μοναστήρι συνεχίζει μέχρι και σήμερα έτσι την
λαμπρή του πορεία και δράση, διαθέτει μεγάλο ξενώνα
και γυναικείο οίκο ευγηρίας. Γιορτάζει στις 23 Αυγούστου
όπου γίνεται μεγάλο πανηγύρι. |
|
|
ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ |
|
|
Εξερευνήσεις |
|
|
|
|
|
|
|
|