Η τεχνητή λίμνη Πολυφύτου, ο Αλιάκμονας και η κοιλάδα του, ο ορυκτός πλούτος, οι ενδιαφέροντες αρχαιολογικοί χώροι είναι τα χαρακτηριστικά του νομού.
Οικονομικό, διοικητικό και συγκοινωνιακό κέντρο του νομού, η πόλη της Κοζάνης είναι χτισμένη σε οροπέδιο.
Στην περιοχή υπάρχουν πολλά ιστορικά μνημεία. Εκτροφείο ευγενών θηραμάτων και τουριστικό περίπτερο λειτουργεί στο δημοτικό άλσος, ενώ αξίζει τον κόπο να θαυμάσετε τα αρχοντικά των Γρηγορίου και Νικολάου Βούρκα και του Κωνσταντίνου Βουρτσούλη.
Επισκεφθείτε την Κοβεντάρειο Δημοτική Βιβλιοθήκη καθώς και το μουσείο Μακεδονικού Αγώνα κοντά στο χωριό Χρώμιο.

Το χωριό Αιανή θα σας εντυπωσιάσει για τον αρχαιολογικό του χώρο. Πάνω από τον ποταμό Αλιάκμονα βρίσκεται η μονή της Ζαβόρδας. Στην Αιανή την Πρωτοχρονιά γίνεται εκδήλωση με ομοίωμα καμήλας.
Το χωριό της Ακρινής είναι γνωστό στους ορειβάτες και τους σπηλαιολόγους για τα σπήλαιο Σκοτεινό.
Παραδοσιακό χρώμα έχει η κωμόπολη του Βελβεντού χτισμένη στην κατάφυτη από ροδακινιές και μηλιές κοιλάδα του Αλιάκμονα. Στα πόδια της απλώνεται η τεχνητή λίμνη Πολυφύτου.   Επισκεφθείτε τη θέση "Σκεπασμένο". Στις Αποκριές τοπικό έθιμο είναι οι "Φανοί".

Επισκεφθείτε τον λόφο του Προφήτη Ηλία με τις οξιές και τις βελανιδιές στο χωριό Βλάστη, την εκκλησία του Αγίου Νικολάου με τις ενδιαφέρουσες αγιογραφίες στο ορεινό χωριό Καταφύγι, το μνημείο του Πασά του Μιζόρι στην κωμόπολη της Νεάπολης, τα παλαιά σπίτια στο ορεινό χωριό της Πίνδου, Πεντάλοφος, τα ίχνη αρχαίου οικισμού και την περιοχή που βρέθηκαν σκελετοί προϊστορικών ζώων, μαμούθ και ελεφάντων καθώς και το Μικρό Μουσείο όπου εκτίθενται οστά προϊστορικού ελέφαντα στον οικισμό του Περδίκκα.
Χτισμένη στο κέντρο της πλούσιας πεδιάδας της Εορδαίας βρίσκεται η βιομηχανική πόλη της Πτολεμαϊδας που σε διάφορα σημεία της έχουν βρεθεί τάφοι με αγγεία ελληνιστικής εποχής και μαρμάρινα ανάγλυφα.

Επισκεφθείτε την υψηλή γέφυρα Σερβίων στην τεχνητή λίμνη Πολυφύτου στην κωμόπολη Σέρβια, τα αρχοντικά και τις εκκλησίες στα Σιάτιστα καθώς και το εκθετήριο γουναρικών.
Στην κωμόπολη Τσιοτίλι επισκεφθείτε μεταξύ άλλων το γραφικό τοξωτό γεφύρι, ενδιαφέρων δείγμα της λαϊκής αρχιτεκτονικής των χρόνων της τουρκοκρατίας.

Αν βρεθείτε στην Κοζάνη αγοράστε κρασί, γουναρικά, υφαντά, ροδάκινα, μήλα. Δοκιμάστε ντόπιες πίτες, "γιαπράκια", "τουκαλάκια" και "μπουμπάρι".